Financiële lessen uit 2020

Het jaar 2020 zullen we niet snel vergeten. Een wereldwijd om zich heen grijpend virus dat naast de volksgezondheid ook de economie zware schade toebrengt had niemand aan zien komen. Iedereen is inmiddels het C-woord wel een beetje beu, dus ik bekijk het jaar vandaag van de positieve kant: welke waardevolle financiële lessen kun je uit 2020 trekken?

Dankzij alle commotie op de aandelenmarkten en de economie, was het een jaar waarvan we veel konden leren. Het jaar 2020 heeft mijn kijk op persoonlijk financiën en beleggen dan ook stevig beïnvloed. Daarom vind je in dit artikel een lijst met de financiële lessen uit 2020 die mij het meest zullen bijblijven.

Les 1: Verwacht het onverwachte

Wanneer je vaker over beleggen leest, heb je er vast wel eens van gehoord: de Black Swan. Dit is een gebeurtenis die als een complete verrassing komt en een enorme impact heeft op de financiële markten. Deze “zwarte zwanen” zijn bijvoorbeeld wereldoorlogen, een natuurramp óf een dodelijke pandemie. Deze gebeurtenissen kunnen in korte tijd enorme hoeveelheden vermogen op de beurs te laten verdampen.

Begin 2020 werden de beurzen, voor het eerst in mijn beleggingscarrière, getroffen door zo’n evenement. Na een aantal zeer winstgevende jaren zag ik het vermogen op mijn beleggingsrekening ineens met duizenden euro’s per dag dalen. Dat is even slikken.

Toch heb ik er geen nacht slaap over verloren, aangezien ik het onverwachte al verwachtte.

Wanneer je belegt moet je rekening houden met dit soort plotselinge, scherpe dalingen op de beurs. Koersdalingen zoals we in maart 2020 zagen komen elke tien jaar (en soms ook vaker) wel eens voor.

Wanneer je dit weet, kun je je als langetermijnbelegger voorbereiden op het onverwachte. Niet alleen mentaal, maar ook door een goede risicobalans te kiezen voor je investeringen. Een degelijke investering in vastrentende investeringen (obligaties, deposito’s en spaargeld) naast je aandelenportefeuille helpt je niet in paniek te raken tijdens de volgende Black Swan.

Les 2: De beurs hoeft de economie niet te volgen

De pandemie van 2020 brengt enorme schade toe aan de economie. De verwachte economische krimp loopt in een aantal landen op tot in de dubbele cijfers. Dat zijn ongekende klappen die we sinds de tweede wereldoorlog niet meer hebben gezien.

Dus, dan zal het bloedbad op de beurs in 2020 ook wel groot geweest zijn. Toch?

Nope. Met dank aan enorme steunpakketten, florerende technologie-aandelen en het hard ingrijpen op de rentemarkt, staan de beurskoersen alweer vrolijk op een nieuwe all time high. Sinds begin 2020 is een wereldwijd indexfonds wonder boven wonder 5% méér waard geworden.

Als 2020 ons iets kan leren, is het wel dat de aandelenbeurzen inmiddels compleet los staan van de reële economie.

Les 3: De financiële buffer is heilig

Voordat je kunt beginnen met beleggen is het belangrijk om eerst een financiële buffer op te bouwen. Dit potje geld kun je gebruiken voor noodgevallen, bijvoorbeeld de reparatie van een lekkend dak of het tijdelijk verlies van inkomen.

Hoe belangrijk deze buffer werkelijk is, is mij begin 2020 weer eens duidelijk geworden.

Zoals je in dit artikel kunt lezen heb ik in februari dit jaar, om een paar honderd euro te besparen op de inkomstenbelasting, mijn volledige financiële buffer geplunderd en overgemaakt naar de belastingdienst. Met het idee deze de maanden hierna weer aan te vullen, aangezien het op dat moment toch lekker liep met mijn inkomsten als ZZP’er.

Een kleine maand later volgde de eerste lockdown en vielen mijn inkomsten bijna helemaal stil. Zonder noodpotje en met een schuin oog kijkend naar de instortende aandelenkoersen, was dit toch even een stressvolle periode.

Uiteindelijk is deze blunder me gelukkig niet duur komen te staan, maar een extra financiële tegenvaller had ik begin dit jaar niet goed kunnen opvangen.

2020 heeft me geleerd deze fout niet meer te maken. De financiële buffer is weer volledig hersteld en blijft vanaf nu heilig.

Les 4: Schakel de ruis uit

Als ik één woord moet gebruiken om de Nederlandse samenleving in 2020 te beschrijven is dit waarschijnlijk “angst”. Natuurlijk vooral angst voor de gezondheid, maar zeker ook voor de economische gevolgen van de crisis waarin we nu zitten.

Ik ben ervan overtuigd dat het grootste gedeelte van deze angst wordt veroorzaakt door het onophoudelijk volgen van de berichtgeving in de media. De constante stroom aan negatief nieuws kan iedereen nerveus maken.

Om verkeerde financiële beslissingen, zoals het in paniek verkopen van je complete aandelenportefeuille, te voorkomen is het daarom verstandig deze “ruis” uit te schakelen. Zet de televisie uit, en kijk ook online niet te vaak naar de beurskoersen en financiële berichtgeving.

Les 5: Maak een beleggingsplan en houd je eraan

Een goed beleggingsplan is cruciaal om je op koers te houden tijdens financieel zwaar weer. Heb je nog geen persoonlijk beleggingsplan? Stel er dan zo snel mogelijk een op. Het kost je eenmalig een paar uurtjes tijd, maar zal je de komende tientallen jaren goed van pas komen.

In een persoonlijk beleggingsplan leg je vast op welke manier je investeert. In de goede én de slechte tijden. Zo staat in mijn plan dat ik al het overgebleven geld, zodra dit op mijn rekening verschijnt, zo snel mogelijk investeer in aandelen.

Hierop zijn geen uitzonderingen, zoals een beurs die te hoog staat of net aan het crashen is. Iedere maand opnieuw koop ik, na het apart leggen van de vaste lasten en de bijdrage voor mijn pensioenrekening, zoveel mogelijk aandelen.

Door aan dit plan vast te houden, heb ik vanaf maart 2020 een grote hoeveelheid aandelen kunnen kopen voor een flink gereduceerde prijs. Dat deze aandelen inmiddels alweer ruim 20% meer waard zijn geworden is natuurlijk mooi meegenomen.

Les 6: Een crisis helpt je jouw risicobereidheid te bepalen

De beurscrash van 2020 en de hierop volgende wederopstanding van de beurzen, kunnen je veel leren over jouw risicobereidheid als belegger.

Heb je regelmatig wakkergelegen van de schommelingen in je aandelenportefeuille? Dan heb je een te agressieve portefeuille samengesteld, en is het verstandig iets meer vastrentende waarden zoals obligaties of deposito’s toe te voegen aan je beleggingsmix.

Ook het tegenovergestelde kan natuurlijk het geval zijn. Had je het gevoel te weinig aandelen te bezitten tijdens deze crisis en durf je best wat meer risico aan? Dan kun je het percentage aandelen wellicht wat opschroeven.

Persoonlijk ben ik erachter gekomen dat mijn eigen asset allocatie, bestaande uit 70% aandelen en 30% deposito’s, waarschijnlijk perfect voor mij is. Ik heb in 2020 bijna dagelijks afwisselend het gevoel gehad te veel én te weinig aandelen te bezitten. Dat lijkt erop te wijzen dat ik precies goed zit!

Les 7: De FIRE-mindset helpt je door lastige jaren

Mijn inkomen is in 2020 met ruim 20% gedaald, maar ik heb me hier eerlijk waar geen moment zorgen over gemaakt. Dit is wat mij betreft grotendeels te danken aan de FIRE-mindset die ik me heb aangemeten.

Ik weet namelijk dat ik best op een laag budget kan leven, en doe dit ook al jaren vrijwillig. Mijn uitgaven zijn inmiddels zo ver geoptimaliseerd dat ik zelfs een inkomensval van meer dan 50% nog wel zou overleven. Deze kennis geeft erg veel rust in lastige jaren zoals 2020.

Komen jouw uitgaven gevaarlijk dicht in de buurt van de maandelijkse inkomsten en blijft er weinig over? Dan kan ik me voorstellen dat een crisis erg veel stress kan opleveren. Het is dan verstandig je financiële situatie eens goed onder de loep te nemen, en je te verdiepen in het maken van budgetten.

Les 8: Stoppen met werken is niet het einddoel

Hoewel de focus bij financiële onafhankelijkheid vaak ligt op het (zo vroeg mogelijk) kunnen stoppen met werken, heeft 2020 mij ook iets geleerd dat ik niet had verwacht: ik hoef niet zo nodig te stoppen met werken.

Toen mijn werk eerder dit jaar vrijwel volledig stilviel, was het toch een onverwacht groot gemis. Natuurlijk werd dit gevoel versterkt omdat we – dankzij de lockdown – vrijwel niets anders konden ondernemen. Ik kan me echter niet goed voorstellen dat ik ooit vrijwillig volledig stop met werken.

Waarom dan toch streven naar financiële onafhankelijkheid?

Omdat ik de vrijheid wil hebben om te kunnen stoppen met werken wanneer ik dat wil. Het zou zomaar kunnen dat ik dit werk over 10 jaar wel helemaal beu ben. Of misschien wil ik in de toekomst wel heel iets anders gaan doen, waarvoor ik minder (of niet) betaald word.

Het einddoel van dit alles is daarom voor mij enigszins opgeschoven van ‘stoppen met werken’ naar ‘een financieel zorgeloos leven’.

Les 9: Niet alles draait om geld

Het is tijd om deze lijst met financiële lessen uit 2020 af te sluiten, want het wordt wel erg cliché met deze laatste les.

In 2020 kwam ik tot de conclusie dat ik me waarschijnlijk te veel focus op persoonlijke beleggingsplannen, budgetten en behaalde rendementen. Er zijn ook belangrijkere dingen in het leven, zoals de gezondheid van je naasten en het onderhouden van goede sociale contacten. Dit is bij mij de afgelopen jaren een beetje ondergesneeuwd, en pas in 2020 weer duidelijk naar boven gekomen.

Zorg daarom voor een goede balans. Het streven naar financiële onafhankelijkheid hoeft niet je complete leven over te nemen. Een paar simpele stappen nemen is voldoende om een gezonde financiële toekomst te garanderen. Hierna gebeurt eigenlijk alles op de automatische piloot, en hoef je je niet meer bezig te houden met randzaken.

Maar aangezien dit toch een financieel blog blijft: ik wens jullie allemaal een fantastisch rendement toe in 2021! En blijf daarbij (als het even kan) ook een beetje gezond.

Deel dit artikel: