Een persoonlijk beleggingsplan
Mike Tyson – “Everybody has a plan until they get punched in the mouth”
De bovenstaande quote van bokser Mike Tyson is gek genoeg ook een goede les voor beginnende beleggers: Je kunt een goede beleggingsstrategie in je hoofd hebben, maar bij de eerste echte beurscrash gaan al die mooie plannen vaak in paniek overboord.
Op deze momenten kan een persoonlijk beleggingsplan, vastgelegd in een fysiek document, je helpen om koers te houden.
Er heerst momenteel een euforische stemming op de beurs. Bijna wekelijks worden nieuwe all time highs op de borden gezet. De huidige bull market duurt nu al 10 jaar, en veel jonge beleggers weten niet anders dan dat de koersen op de beurs altijd omhoog gaan.
Eén ding is echter onvermijdelijk: De volgende beurscrash komt eraan.
Als je een leven lang investeert op de beurs, zal het opgebouwde vermogen talloze keren fors dalen, en waarschijnlijk een paar keer zelfs in waarde worden gehalveerd tijdens een echte beurscrash. Dat is voor iedere belegger pijnlijk, maar deze volatiliteit hoort erbij en is ook de reden waarom aandelen je gemiddeld 7% per jaar (inclusief beurscrashes) opleveren. Bij een hoger rendement hoort nu eenmaal meer risico.
Koers houden tijdens de goede tijden op de markt, maar ook tijdens beurscrashes is essentieel voor succes op de lange termijn.
Hierom is het belangrijk om een goed plan te hebben. Je plannen daadwerkelijk uitschrijven in een persoonlijk beleggingsplan is een verstandig idee; het geeft je een reddingsboei om je in zware tijden aan vast te klampen.
Wat staat er in een persoonlijk beleggingsplan?
Een persoonlijk beleggingsplan hoeft niet uitgebreid te zijn. Mijn eigen plan is ongeveer twee pagina’s lang, met een extra groot lettertype voor de oudere versie van mezelf.
Jouw persoonlijke beleggingsplan mag je natuurlijk naar smaak inrichten, maar het bevat doorgaans de volgende onderdelen:
- Overzicht rekeningen
- Beleggingsdoelen
- Verdeling van je vermogen
- Beleggingsstrategie
- Controle
Overzicht rekeningen
Het is wel zo handig om te weten waar je geld zich bevindt. Noteer daarom alle rekeningen die je hebt, en waar deze te vinden zijn. Denk hierbij niet alleen aan spaar- en betaalrekeningen, maar ook aan beleggingsrekeningen, pensioenrekeningen, spaardeposito’s en bijvoorbeeld peer-to-peer lending websites.
Beleggingsdoelen
Waarvoor bouw je vermogen op? En waarom? In het geval van financiële onafhankelijkheid schrijf je hier bijvoorbeeld een bedrag (aantal keer jaaruitgaven) op, of een leeftijd waarop je wilt stoppen met werken. Als je wilt beleggen om op je 50e verjaardag een Lamborghini te kopen, mag je dat hier ook opschrijven.
Wees realistisch met je doelen. Bekijk hoeveel je denkt te kunnen gaan sparen, houd rekening met historische beurskoersen en je asset allocatie (zie Beleggingsstrategie) om een realistische termijn en bespaardoel uit te rekenen.
Verdeling van je vermogen
Bij dit onderdeel noteer je hoe je totale vermogen verdeeld wordt over verschillende ‘potjes’, waarom je deze hebt en wat de prioriteit van deze potjes is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de volgende onderdelen, die ik naar mijn eigen voorkeur op prioriteit heb gezet:
- Betaalrekening: Een klein bedrag voor de maandelijkse vaste lasten, zoals huur en boodschappen.
- Spaarrekening (noodfonds): Een geldpotje waar je snel bij kunt in geval van nood, bijvoorbeeld bij baanverlies of een kapotte auto of wasmachine. Aangeraden wordt om in ieder geval een half jaar aan uitgaven in je noodfonds aan te houden. Als je geen vast inkomen hebt, bijvoorbeeld als ZZP’er, is het verstandig hier wat meer in te stoppen.
- Korte termijn spaarpot: Een spaarbedrag voor bijvoorbeeld de volgende vakantie.
- Pensioenrekening: Wanneer je zelf voor je pensioen belegt, of overbleven jaarruimte benut.
- Beleggingsrekening: Het resterende gedeelte van je vermogen, verspreid over beleggingsfondsen en obligaties volgens jouw asset allocatie (zie Beleggingsstrategie).
Je kunt hier eventueel ook nog alternatieve investeringen bij zetten, zoals vastgoed of peer-to-peer lending. Als je spaardeposito’s gebruikt in plaats van obligaties kun je die hier ook opschrijven.
Beleggingsstrategie
Dit is een belangrijk onderdeel van een persoonlijk beleggingsplan. Hier noteer je hoe je belegt, waarin je belegt (asset allocatie) en hoe je handelt – of juist niet – in bepaalde situaties.
- Asset allocatie: Hier schrijf je op in welke beleggingsfondsen en obligaties je belegt, en wat de verdeling tussen deze twee is. De gekozen verdeling bepaalt voor een groot gedeelte het risico dat je loopt met je beleggingen, maar ook het te verwachten rendement. Over dit onderwerp zal nog veel geschreven worden, maar een basisstrategie vind je in het artikel Waar beleggen we in, en waarom?
- Hoe je belegt: Hoe en wanneer leg je geld in op de beurs. Het verstandigst is om maandelijks automatisch een vast bedrag over te laten schrijven naar je beleggingsrekening. Dit kan inmiddels bij veel banken en brokers. Zorg ervoor dat dit bedrag niet te laag is, zodat je niet met teveel niet-geïnvesteerd geld blijft zitten aan het einde van het jaar. Maak het ook niet te hoog, we willen niet dat je rood komt te staan op je betaalrekening…
- Gedrag in bepaalde situaties: Wat doe je tijdens een beurscrash? of wanneer je asset allocatie uit balans raakt? Ik raad aan hier op te schrijven om juist helemaal niets te doen tijdens een beurscrash en gewoon volgens je plan te blijven beleggen. Eenmaal per jaar de gekozen asset allocatie weer in balans brengen is voldoende.
Controle
Je wilt natuurlijk weten of je nog op schema ligt richting je beleggingsdoelen. Bij dit onderdeel schrijf je op hoe, en op welke momenten je dit controleert. Ik raad je aan dit niet dagelijks te doen. Eenmaal per jaar is in principe genoeg om te zien of je op koers ligt.
Dit is ook een goed moment om te bekijken of de specifieke beleggingsfondsen waarin je investeert nog bij je passen, of dat er misschien voordeligere (en betere) alternatieven beschikbaar zijn gekomen. Daarnaast kun je tijdens de controle je asset allocatie weer in balans brengen.
Beleggingsplan: klaar!
Bewaar je beleggingsplan goed, want je wilt hier snel bij kunnen als het nodig is. Sla het eventueel op op zowel je computer als een externe harde schijf of online cloud-opslag. Of print het uit en bewaar het bij je andere belangrijke documenten.
Je mag een beleggingsplan natuurlijk altijd aanpassen wanneer je persoonlijke situatie verandert. Til hier echter niet te licht aan, en doe het zeker niet omdat de beurs zich weer eens misdraagt. Spreek met jezelf af dat een aanpassingen op je persoonlijke beleggingsplan in principe voor het leven is, en niet de volgende week weer veranderd wordt.